Na Mapuli Kitina Misalaba
Ugonjwa wa mchango ni hali inayojulikana zaidi katika muktadha wa tiba za jadi, hasa barani Afrika, ambapo unaelezwa kama matatizo ya kiafya yanayodhaniwa kusababishwa na nguvu za giza, hasira za mizimu, au uchawi.
Katika tiba ya kisasa, hakuna uthibitisho wa kisayansi wa ugonjwa huu kama maradhi ya kiafya, lakini mara nyingi hufasiriwa kuwa ni dalili za magonjwa mengine au matatizo ya kisaikolojia.
Dalili zinazodhaniwa kuwa za ugonjwa wa mchango:
1. Maumivu ya mwili yasiyoelezeka.
2. Hali ya uchovu mkubwa bila sababu dhahiri.
3. Kizunguzungu au kushindwa kutulia kiakili.
4. Kuvimba kwa mwili sehemu fulani.
5. Matatizo ya kushindwa kula au kulala.
6. Migogoro ya mara kwa mara kwenye familia au jamii.
Sababu zinazodhaniwa na tiba za jadi:
Kukosekana kwa utaratibu wa kufuata mila fulani.
Hasira za mizimu ya familia.
Uchawi kutoka kwa watu wenye nia mbaya.
Msaada unaotolewa:
1. Kiafya: Ni muhimu kumwona daktari wa kawaida ili kuhakikisha kuwa dalili hizi hazisababishwi na magonjwa kama vile msongo wa mawazo, magonjwa ya mfumo wa neva, au matatizo mengine ya mwili.
2. Kijamii: Katika tiba za jadi, watu hupewa dawa za miti shamba, sala, au matambiko kulingana na mila husika.
3. Kisaikolojia: Ushauri nasaha unaweza kusaidia ikiwa tatizo lina chanzo cha kiakili au kihisia.
Ikiwa unaamini unakabiliwa na hali kama hii, ni vyema kupata ushauri wa kitaalamu pamoja na kuchunguza chanzo cha dalili zako kwa undani zaidi.